เป็นสถิติที่ใช้หาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรหรือระหว่างข้อมูลที่ได้จากสิ่งเดียวกันเป็นคู่ ๆ
           ลักษณะที่สำคัญของสหสัมพันธ์
           1.  ข้อมูลทั้งสองชุด  ที่จะนำมาหาสหสัมพันธ์ต้องได้มาจากกลุ่มตัวอย่างกลุ่มเดียวกัน หรือได้มาจากกลุ่ม
ตัวอย่าง 2  กลุ่มที่มีลักษณะจับคู่กันโดยหลักการบางอย่าง
           2.  ค่าที่คำนวณได้เรียกว่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์  ซึ่งมีค่าอยู่    ระหว่าง –1.00 ถึง +1.00  ค่า –1.00 และ +1.00
แสดงว่ามีความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรสูง  ส่วนค่า 0.00 แสดงว่า ไม่มีความสัมพันธ์กัน
           3.  ข้อมูลที่มีความสัมพันธ์กันทางบวก  แสดงว่า  ผลการวัดทั้งสองลักษณะขึ้นลงตามกัน
           4.  ข้อมูลมีความสัมพันธ์กันทางลบ  แสดงว่าผลการวัดทั้งสองลักษณะกลับกัน
           5.   สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างสองลักษณะจะมีค่าตั้งแต่ –1.00 ถึง 1.00
          ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ และความหมาย
          1.  ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ เป็น –1.00 
               แสดงว่าผลการวัดทั้งสองลักษณะมีความสัมพันธ์ในทางกลับกันทั้งหมด  หมายถึง  ค่าหนึ่งมากอีกค่าหนึ่งน้อย 
          ถ้าค่าหนึ่งน้อยอีกค่าหนึ่งจะมาก ซึ่งแสดงในกราฟดังนี้
                 
          2.  ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ เป็นลบ (แต่ไม่ถึง –1.00) 
               แสดงว่าผลการวัดทั้งสองลักษณะส่วนใหญ่มีค่ากลับกันหรือผกผันกัน  ซึ่งแสดงในกราฟดังนี้

              

           3.  ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ เป็นศูนย์

                แสดงว่าผลการวัดทั้งสองลักษณะไม่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กันเลย ซึ่งแสดงในกราฟดังนี้

               

            4.  ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ เป็น +1.00

                 แสดงว่าผลการวัดทั้งสองลักษณะมีความสัมพันธ์ขึ้นลงตามกันทั้งหมด  หมายถึงถ้าค่าหนึ่งมากอีกค่าหนึ่งมาก  
                 ค่าหนึ่งน้อยอีกค่าหนึ่งน้อย  ซึ่งแสดงในกราฟดังนี้

               

             5.  ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ เป็นบวก (แต่ไม่ถึง +1.00)
                  แสดงว่าผลการวัดทั้งสองลักษณะส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องสัมพันธ์ ขึ้นลงตามกัน  ซึ่งแสดงในกราฟดังนี้

                  
             วิธีหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์
             การหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์สามารถหาได้จากสูตร  ดังนี้
            
                   แทน    สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์
                 แทน    ผลรวมของผลคูณระหว่าง X กับ Y
                   แทน    ผลรวมของคะแนน X
                  แทน    ผลรวมของคะแนน Y
                  แทน    ผลรวมของคะแนน X แต่ละตัวยกกำลังสอง
                แทน    ผลรวมของคะแนน Y แต่ละตัวยกกำลังสอง
          ความสัมพันธ์ของ 2 ลักษณะ    =

                                                                                                                                                                                           

คนที่

คณิตศาสตร์(X)

วิทยาศาสตร์(Y)

XY

1
2
3
4
5

5
7
10
3
2

6
9
10
6
4

25
49
100
9
4

36
81
100
36
16

30
63
100
18
8

 

=  27

=  35

= 187

= 269

=219

                                                                                                                                                                                           

                            
                            ดังนั้นค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์    =                  0.95
                         และสองวิชานี้มีความสัมพันธ์           =
                                                                                 =                  90  %
          การใช้ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์
         1. ใช้อธิบายความสัมพันธ์ของเหตุการณ์  ปรากฏการณ์ต่าง ๆ  ของธรรมชาติ  ซึ่งใช้มากในการวิจัย
         2. ใช้ตรวจสอบความสัมพันธ์ระหว่างความสามารถ ด้านต่าง ๆ  ของผู้เรียน
         3.  ใช้ในการทำนายความสามารถของผู้เรียนโดยใช้ความสามารถอีกอย่างหนึ่งที่มีความสัมพันธ์กันเป็นตัวทำนาย
         4. ใช้ในการตรวจสอบความสามารถของเครื่องมือในการวัดผลและการวิจัย  เช่น  ความเชื่อมั่น  ความเที่ยงตรง