พื้นฐานวิทยาศาสตร์การกีฬา

หลักการปฐมพยาบาลบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา

เมื่อเกิดการบาดเจ็บทันทีจากการเล่นกีฬา เราสามารถให้การปฐมพยาบาลและเรียงลำดับก่อนหลังอย่างไรนั้น มีหลักในการจำง่ายๆ ดังนี้ จากตัวอักษรภาษาอังกฤษ คือ PRICED

*ความหมาย*	*ทำอย่างไร ( How)*	*ทำทำไม ( Why)*
P = Prevent further injury ป้องกันการบาดเจ็บที่จะตามมาอีก	ให้หยุดการเล่นกีฬาทันที นำนักกีฬาออกจากสถานที่ที่ได้รับบาดเจ็บ	เพื่อหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บที่จะตามมาอีก (to avoid further injury)
R = Rest the injured part	พักส่วนที่ได้รับบาดเจ็บทันที	เพราะการเคลื่อนไหวส่วนที่บาดเจ็บจะทำให้เลือดออกมากขึ้น
I = Ice	ประคบเย็นบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บด้วยน้ำแข็ง น้ำเย็น ผ้าเย็น หรือน้ำเย็นจากน้ำก๊อก (tap) ก็ยังดีกว่าไม่มีอะไร	เพื่อลดอาการบวม (swelling) การเจ็บปวด (pain) กล้ามเนื้อเกร็งตัว (muscle spasm) และการอักเสบ (inflammatory response)
C = Compression	พันกระชับส่วนที่ได้รับบาเจ็บด้วยผ้ายืดหรือใช้ผ้าสำลีผืนใหญ่รองไว้หนาๆ โดยรอบก่อน	เพื่อป้องกันไม่ให้เลือดออกมากขึ้น เป็นการลดอาการบวม และเป็นการประคองส่วนที่ได้รับบาดเจ็บด้วย
E = Elevation	ยกส่วนที่ได้รับบาดเจ็บนั้นให้สูงกว่าระดับหัวใจ	เพื่อให้เลือดไหลเวียนกลับได้สะดวก เป็นการลดการมีเลือดออก ลดบวม และลดอาการเจ็บปวด
D = Diagnosis/Disposal	ส่งพบแพทย์หรือสถานพยาบาล	เพื่อให้การรักษาพยาบาลที่ถูกต้องต่อไป

(ธีรวัฒน์ กุลทนันท์ อ้างถึงใน วิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยมหิดล :2548)

การปฐมพยาบาลด้วยวิธีการ PRICED ดังกล่าวแล้วนั้น ต้องทำให้ครบทุกขั้นตอนจึงจะได้ผลลัพธ์ที่ดี ระยะเวลาการให้วิธีการดังกล่าวแล้วควรอยู่ใน 48-72 ชั่วโมงแรกหลังจากที่ได้รับภยันตรายจากการเล่นกีฬา

การประคบเย็นจะใช้เวลาประมาณ 15-30 นาที ทุกๆ 2 ชั่วโมง จนอาการบวมไม่เพิ่มขึ้นหรือภายในเวลาประมาณ 48 ชั่วโมง ส่วน Compression Rest และ Elevation นั้นใช้เวลาประมาณ 48-72 ชั่วโมง การประคบเย็นที่ดีนั้นควรเป็นผ้าขนหนูเย็น (wet towel) หรือน้ำแข็งในถุงพลาสติก ( plastic bag) บางคนแพ้น้ำแข็ง ทำให้เกิด allergic reaction และการเจ็บปวดมากยิ่งขึ้น ดังนั้น จึงควรถามผู้ที่ได้รับบาดเจ็บก่อนเสมอ เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้ความเย็นจากน้ำแข็ง

การพันกระชับนั้นจะต้องพันให้พอดี ไม่รัดแน่นเกินไป ซึ่งสามารถสังเกตได้จากส่วนปลายจากที่พันไว้บวม มีอาการชา ผิวหนังซีด เย็น และเสียความรู้สึกบริเวณส่วนนั้น ถ้าการพันกระชับนั้นแน่นจนเกินไปก็สามารถคลายออกและพันใหม่โดยง่าย การพันกระชับใน 48-72 ชั่วโมง แรกจะช่วยให้ลดอาการบวมได้เป็นอย่างดี