การจัดอันดับคุณภาพเป็นเครื่องมือชนิดหนึ่งที่ใช้ประกอบกับเครื่องมือชนิดอื่น ในการจำแนกแจกแจงความแตกต่างของคุณลักษณะหรือความสามารถของผู้เรียน เช่น การตรวจ แบบทดสอบวิชาวาดเขียน การฝีมือ พลศึกษา หรือการประเมินผลทางด้านบุคลิกภาพ เพื่อเป็นการแก้ไขให้ยุติธรรมขึ้นโดยใช้วิธีนำเอาผลงานของแต่ละคนมาเปรียบเทียบกันทั้งหมด แล้วจัดอันดับคุณภาพของงานแต่ละชิ้น แล้วจึงหาทางเปลี่ยนมาเป็นคะแนน โดยวิธีการง่าย ๆ ต่อไปนี้
ขั้นที่ 1 จัดผลงานทั้งหมดออกเป็น 3 กอง คือ ดี ปานกลาง ด้อย
ขั้นที่ 2 ในแต่ละกองจากขั้นที่ 1 ให้แบ่งเป็นกองย่อย ๆ อีกกองละ 3 กองย่อย จะได้กองย่อย 9 กอง
ขั้นที่ 3 ในบรรดากองย่อยก็ยังแบ่งออกอีกพวกละ 3 กองย่อย ๆ ทั้งหมด 27 กอง และถ้าเราต้องการแจงอันดับให้ครบกับจำนวนผู้สอบก็แบ่งกองต่อไปตามวิธีดังกล่าวจนเราได้ผลงาน เรียงอันดับติดต่อกันไปจากดีมากไปยังด้อยมากโดยไม่ซ้ำที่กันเลยแล้วจึงให้คะแนนตามลำดับ
ข้อดีของการจัดอันดับคุณภาพ
การจัดอันดับคุณภาพสามารถให้คะแนนเกี่ยวกับผลงานที่เป็นผลผลิตหรือกระบวนการที่เกี่ยวกับคุณค่าหรือคุณภาพของงาน มีลักษณะเป็นนามธรรม ซึ่งยากแก่การวัดออกมาเป็นตัวเลขโดยตรงได้
ข้อจำกัดของการจัดอันดับคุณภาพ
1. การจัดอันดับที่เป็นเพียงแต่งานไม่ใช่พฤติกรรมจริงที่เกิดขึ้นมาจากการทำงานชิ้นนั้น ครูไม่สามารถที่จะล่วงรู้พฤติกรรมของนักเรียนแต่ละคนได้
2. คุณลักษณะงานขึ้นอยู่กับลักษณะและธรรมชาติของกลุ่มผู้เรียนในแต่ละชั้นเรียน ซึ่งลำดับที่ของแต่ละชั้นเรียนจะแตกต่างกัน คนที่ได้ลำดับที่น้อยที่สุดของห้องหนึ่งอาจจะมีคุณภาพอยู่ในระดับกลางของอีกห้องหนึ่งก็ได้