| |
|
1.4) ห้องสมุดเฉพาะ (special library) คือ ห้องสมุดที่จัดตั้งภายในหน่วยงาน |
| ของรัฐและเอกชน เพื่อให้บริการสารสนเทศแก่บุคลากรของหน่วยงานเดียวกับที่ห้องสมุดสังกัดอยู่ โดยเน้น |
| ทรัพยากรสารสนเทศเฉพาะด้านที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการของหน่วยงานต้นสังกัดเพื่อสนับสนุน |
| การค้นคว้าวิจัย อันนำไปสู่การจัดการความรู้ที่ก่อให้เกิดการพัฒนาด้านผลผลิตและการปฏิบัติงานของ |
| หน่วยงาน สารสนเทศที่สามารถสืบค้นจากห้องสมุดเฉพาะจึงเป็นสารสนเทศเฉพาะสาขาที่เป็นทั้งสารสนเทศ |
| แบบปฐมภูมิและทุติยภูมิ ที่สามารถค้นคว้าได้อย่างครอบคลุมและละเอียดลึกซึ้ง |
| |
|
1.5) ห้องสมุดโรงเรียน (school library) คือ ห้องสมุดที่จัดตั้งภายในโรงเรียน |
| ที่เปิดการเรียนการสอนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อให้บริการสารสนเทศแก่นักเรียน ครู และบุคลากร |
| ของโรงเรียน โดยเน้นทรัพยากรสารสนเทศที่ส่งเสริมการศึกษาเป็นสำคัญ ดังนั้นสารสนเทศที่สามารถสืบค้น |
| ได้จากห้องสมุดโรงเรียน จึงเป็นสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรที่มีการเปิด |
| สอนของโรงเรียน ปัจจุบัน บทบาทของห้องสมุดโรงเรียนมีความสำคัญต่อการศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ |
| ซึ่งนักเรียนต้องค้นคว้าข้อมูลในรายวิชาต่างๆ ด้วยตนเอง |
| |
2) ศูนย์สารสนเทศ (information center) หรือเรียกอีกชื่อว่า ศูนย์บริการเอกสาร |
| (documentation center) เป็นแหล่งสารสนเทศที่ทำหน้าที่หลักเหมือนห้องสมุด ซึ่งมีหน้าที่คัดสรร จัดหา |
| จัดเก็บ และให้บริการสารสนเทศเฉพาะด้าน หรือสาขาวิชาใดวิชาหนึ่งอย่างละเอียด ลึกซึ้ง แก่ผู้ใช้เฉพาะกลุ่ม |
| เช่น นักวิจัย นักวิชาการ นักบริหาร หรือผู้เชี่ยวชาญเฉพาะสาขา เพื่อเป็นแหล่งสารสนเทศในการศึกษา |
| ค้นคว้าอันเป็นประโยชน์ต่อการปฏิบัติงาน ศูนย์สารสนเทศอาจเป็นหน่วยงานของรัฐ เอกชน |
| หรือองค์กรระหว่างประเทศ และมีชื่อเรียกแตกต่างกันออกไป เช่น ศูนย์บริการเอกสาร หอเอกสาร |
| ศูนย์สารสนเทศ ศูนย์ข้อมูล เช่น ศูนย์บริการเอกสารการวิจัยแห่งประเทศไทย สังกัดสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ |
| และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย หอเอกสารแห่งประเทศไทย สังกัดสำนักวิทยทรัพยากร |
| จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศูนย์สารสนเทศทางการเกษตรแห่งชาติ สังกัดสำนักหอสมุด |
| มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ศูนย์สารนิเทศอีสานสิรินธร สังกัดสำนักวิทยบริการมหาวิทยาลัยมหาสารคาม |
| การดำเนินงานให้บริการของศูนย์สารสนเทศเน้นการเข้าถึงและสนองตอบต่อตามความต้องการของผู้ใช้ |
| เช่น บริการสาระสังเขปและดรรชนี บริการเขียนรายงาน บริการตอบคำถามทางโทรศัพท์ |
| บริการคัดเลือกและเผยแพร่สารสนเทศ บริการถ่ายทอดเทคโนโลยี เช่น การจัดฝึกอบรม เป็นต้น |
| |
3) ศูนย์ข้อมูล (data center) เป็นแหล่งสารสนเทศที่สะสมและเผยแพร่ข้อมูล |
| เฉพาะด้าน สารสนเทศของศูนย์ข้อมูลมักเป็นตัวเลข ข้อมูลดิบ หรือข้อมูลที่มีการดำเนินงานไปแล้วบางส่วน |
| ที่มีการจัดเก็บอย่างเป็นระบบ และใช้คอมพิวเตอร์จัดเก็บ ประมวลผล และสืบค้น ศูนย์ข้อมูลจัดเป็นคลัง |
| ข้อมูลเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวข้องกับหน่วยงานซึ่งศูนย์ข้อมูลนั้นสังกัดอยู่ การสืบค้นสารนเทศจากศูนย์ข้อมูลจึงเป็น |
| การใช้สารสนเทศเพื่อประโยชน์ในด้านการบริหาร การวางแผน การตัดสินใจ การวิเคราะห์ วิจัย เพื่อพัฒนา |
| งานที่สนองตอบตามภารกิจของหน่วยงานนั้น ๆ เช่น ศูนย์ข้อมูลข่าวสารการตลาด สังกัดหอการค้าแห่ง |
| ประเทศไทย และหอการค้าไทย ศูนย์ข้อมูลสมุนไพร สังกัดคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ศูนย์ข้อมูล |
| ข่าวสารด้านเวชภัณฑ์ สังกัดกระทรวงสาธารณสุข ศูนย์ข้อมูลทรัพย์สินทางปัญญา สังกัดกรมทรัพย์สินปัญญา |
| ศูนย์ข้อมูลพลังงานแห่งประเทศไทย สังกัดสำนักงานพลังงานแห่งชาติ คลังข้อมูลส่งเสริมการส่งออก |
| สังกัดกรมพานิชย์สัมพันธ์ เป็นต้น |
| |
4) หน่วยงานสถิติ (statistical offices) เป็นแหล่งสารสนเทศที่จัดเก็บ |
| |
|
(1) จัดเก็บและรวบรวมข้อมูลทางสถิติเป็นตัวเลข |
| |
|
(2) รับจดทะเบียนข้อมูลในเรื่องต่างๆ |
| |
|
ซึ่งอาจดำเนินงานเป็นหน่วยงานย่อยๆ ในองค์กร หรือได้รับการจัดตั้งเป็นองค์กร |
| เอกเทศ เพื่อดำเนินงานด้านสถิติและจดทะเบียนเฉพาะเรื่องตามภารกิจของหน่วยงาน การสืบค้นสารสนเทศ |
| จากหน่วยงานสถิติ จึงเป็นการค้นหาสารสนเทศด้านสถิติ ตัวเลข หรือข้อมูลที่มีการจดทะเบียน เพื่อประโยชน์ |
| ในการบริหารจัดการหรือการปฏิบัติงาน หน่วยงานสถิติที่มีการจัดตั้ง ได้แก่ หน่วยงานสถิติที่อยู่ในกระทรวง |
| กรม กองต่างๆ เช่น ศูนย์สถิติการพาณิชย์ สังกัดกระทรวงพาณิชย์ กองคลังพื้นฐาน และสนเทศสถิติ |
| สังกัดสำนักงานสถิติแห่งชาติ ศูนย์สถิติการเกษตร สังกัดสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและ |
| สหกรณ์ เป็นต้น |