การรักษาความสมดุลของระบบนิเวศ

  โดยธรรมชาติมีความเปลี่ยนแปลงทุกระบบนิเวศแต่เป็นการเปลี่ยนแปลงแบบ
ค่อยเป็นค่อยไปที่ส่งผลกระทบหรืออันตรายต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อมน้อยมาก แต่ใน
สภาพปัจจุบันมนุษย์ได้ทำลายสมดุลของระบบนิเวศลงและปรากฏผลกระทบต่อตัวเอง
และสิ่งแวดล้อมอื่น ๆ อย่างรุนแรง จึงมีการให้ความสำคัญในการศึกษาและดำเนิน
การต่าง ๆ เพื่อช่วยให้ระบบนิเวศกลับมาอยู่ในภาวะที่สมดุลด้วยมาตรการต่าง ๆ
โดยใช้หลักการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ดังนี้
1.
การสำรวจ (Exploration) เพื่อเก็บและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับทรัพยากร
ธรรมชาติต่าง ๆ เช่น แหล่งน้ำมันดิบ แหล่งก๊าซธรรมชาติ พื้นที่ป่าไม ้แหล่งน้ำ
ว่ามีจำนวนเท่าไร อยู่ที่ไหน สามารถนำออกมาใช้ได้หรือไม่ เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบ
การวางแผนในการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดให้เกิดประโยชน์สูงสุด
2.
การป้องกัน (Protection) เป็นแนวทางที่กำหนดเพื่อป้องกันไม่ให้สิ่งที่ใช้แล้ว
มีสารตกค้างหรือส่งผลกระทบที่ก่อให้เกิดพิษภัย ความเสื่อมโทรมหรือความเสียหาย
อื่น ๆ เช่น การปลูกหญ้าแฝกเพื่อป้องกันการพังทลายของหน้าดินและเป็นการป้องกัน
แหล่งน้ำตื้นเขิน
3.
การลดอัตราความเสื่อมสูญ (Elimination  of  Waste) เป็นการนำทรัพยากร
มาใช้ให้ได้ประโยชน์อย่างเต็มที่ โดยให้เกิดส่วนเสียหรือส่วนที่ไม่ใช้ประโยชน์
น้อยที่สุด เช่น น้ำในแหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น แม่น้ำ ลำคลอง ที่ไหล่สู่ทะเล เอาน้ำมาใช้
ประโยชน์ด้วยการสร้างเขื่อนสร้างอ่างเก็บน้ำ เพื่อเป็นแหล่งน้ำดิบกระจายสู่ชุมชนอื่น ๆ
4.
การใช้สิ่งที่มีคุณภาพรองลงมา (Use  Lower – Grade  Materials)
เป็นการใช้ทรัพยากรชนิดเดียวกันแต่มีคุณภาพรองลงมา เป็นวัตถุดิบทดแทนทรัพยากร
ที่มีปริมาณน้อยลงและมีแนวโน้มหมดไป เช่น การใช้ไม้สะเดาช้าง ไม้สน ซึ่งปลูก
เป็นป่าเศรษฐกิจมาทดแทนไม้สักที่มีปริมาณน้อยมากในปัจจุบัน
5.
การปรับปรุงคุณภาพ (Improve the Quality) เป็นการนำเทคนิคและวิธี
การใหม่ ๆ มาใช้กับทรัพยากรที่มีคุณภาพต่ำเพื่อให้เกิดประโยชน์ในการนำไปใช้
มากขึ้น เช่น การบำบัดน้ำเสียให้ป็นน้ำสะอาดเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ การปรับปรุงดินจืด
ดินเสื่อมให้มีความอุดมสมบูรณ์การปรับปรุงดินเดิมให้สามารถเพราะปลูกได้ เป็นต้น
6.
การนำมาทดแทน (Substitution) เป็นการนำทรัพยากรธรรมชาติที่มีจำนวน
มากและหาได้ง่ายมาใช้ทดแทนทรัพยากรธรรมชาติที่มีน้อยและหายากแต่มี
ประโยชน์ในการใช้ใกล้เคียงกันเช่น การใช้เหล็กแทนไม้ การใช้เส้นใยสังเคราะห์
แทนใยไหมใยฝ้าย การใช้พลาสติกแทนสังกะสีหรือกระดาษ เป็นต้น
7.
การนำกลับมาใช้ประโยชน์อีก (Re-Cycling) เป็นการนำทรัพยากรที่ไม่ใช้
แล้วมาผ่านกระบวนการใหม่เพื่อผลิตเป็นวัสดุใหม่นำไปใช้ประโยชน์ได้อีก เช่น
การหลอมเศษแก้วมาทำขวดใหม่ การนำเศษกระดาษมาทำกระดาษใหม่ การนำเศษ
เหล็กมาทำแผ่นเหล็ก ตลอดจนการใช้ขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูลมาทำปุ๋ย เป็นต้น
       
       
2.1
  ความหมายของนิเวศวิทยา
2.2
  ขอบข่ายของนิเวศวิทยา
2.3
  คำศัพท์ในระบบนิเวศ
2.4
  องค์ประกอบของระบบนิเวศ
2.5
  ปัจจัยที่กำหนดลักษณะ
  ของระบบนิเวศ
2.6
  ความสัมพันธ์ของนิเวศวิทยา
    กับสุขภาพสิ่งแวดล้อม
2.7
  ประโยชน์ของการรักษาระบบนิเวศ
2.8
  การสูญเสียความสมดุลย์ระบบนิเวศ
2.9
  การรักษาความสมดุลของระบบนิเวศ